Korona Gór Polski  to zestawienie 28 najwyższych szczytów wszystkich pasm górskich na terenie Polski. Pomysł jej utworzenia został ogłoszony w 1997 roku przez Wojciecha Lewandowskiego i Marka Więckowskiego na łamach miesięcznika Poznaj Swój Kraj. Inicjatywa miała na celu popularyzację turystyki górskiej i zachęcenie do eksplorowania nie tylko najwyższych i najbardziej znanych gór, takich jak Rysy czy Śnieżka, ale również tych mniej popularnych, leżących w mniejszych pasmach.

Wybór szczytów do Korony Gór Polski nie był przypadkowy, ale jednocześnie nie opierał się wyłącznie na kryterium wysokości. Autorzy przyjęli kilka zasad, które miały zapewnić spójność i dostępność całego zestawienia:

• Każdy szczyt musiał być najwyższym w danym paśmie górskim – jednak nie zawsze jest to tożsame z rzeczywistą najwyższą kulminacją wzniesienia.
• Na każdy szczyt musiał prowadzić oznakowany szlak turystyczny, co czyniło go dostępnym dla przeciętnego turysty, a nie tylko dla doświadczonych wspinaczy.
• Lista miała obejmować wszystkie pasma górskie w Polsce, aby zachęcić do odkrywania różnych regionów kraju, nie tylko tych najbardziej znanych.

Obecnie, szczyty wchodzące w skład Korony Gór Polski znajdują się w Sudetach, Karpatach oraz Górach Świętokrzyskich, obejmując cały przekrój polskich krajobrazów górskich – od rozległych, skalistych szczytów Tatr po łagodne, porośnięte lasami wzniesienia Gór Świętokrzyskich.

Poniżej znajduje się mapa z zaznaczonymi szczytami Korony Gór Polski oraz informacją o nazwie pasma górskiego, wysokością i rokiem, w którym go zdobyłem.

Lista szczytów Korony Gór Polski budzi pewne kontrowersje w środowisku geograficznym i turystycznym. Główne wątpliwości wynikają z różnic w podziałach fizycznogeograficznych oraz niejednoznaczności pomiarów wysokości. Najwięcej dyskusji dotyczy trzech przypadków:

• Góry Bialskie i Góry Złote – według najbardziej uznanej klasyfikacji regionalnej autorstwa profesora Jerzego Kondrackiego, Góry Bialskie są częścią Gór Złotych. Jednak autorzy Korony Gór Polski potraktowali je jako osobne pasma, przez co na liście znalazły się dwa szczyty: Rudawiec (1112 m n.p.m.) jako najwyższy w Górach Bialskich i Kowadło (989 m n.p.m.) w Górach Złotych.
• Lubomir (904 m n.p.m.) – w zależności od klasyfikacji, przypisywany jest raz do Beskidu Wyspowego, a innym razem do Beskidu Makowskiego.
• Góry Wałbrzyskie – oficjalnie najwyższym szczytem tego pasma w Koronie Gór Polski jest Chełmiec (869 m n.p.m.). Problem w tym, że przez wiele lat wysokość Chełmca podawano błędnie, uwzględniając pomiar do wierzchołka osiemnastometrowej wieży widokowej. Rzeczywista wysokość góry to 851 m n.p.m., co oznacza, że wyższa jest Borowa (853 m n.p.m.), na którą również prowadzi oznakowany szlak turystyczny.

Zdobycie wszystkich 28 szczytów Korony Gór Polski stało się celem wielu miłośników górskich wędrówek. To nie tylko wyzwanie sportowe, ale również doskonały sposób na odkrywanie różnorodnych krajobrazów i lokalnych atrakcji. Niektóre szczyty, jak Rysy, wymagają doświadczenia w wędrówkach wysokogórskich i dobrej kondycji, zwłaszcza że ostatni odcinek podejścia od strony polskiej prowadzi po eksponowanym terenie z łańcuchami asekuracyjnymi. Z kolei inne, jak Skopiec czy Łysica, to łatwe, kilkunastominutowe podejście odpowiednie nawet dla rodzin z dziećmi.

Wielu turystów podejmuje próbę zdobycia Korony Gór Polski w różnym tempie – niektórzy rozkładają to na kilka lat, inni próbują zdobyć wszystkie szczyty w ciągu jednego sezonu. Rekordziści dokonali tego w zaledwie kilka dni!

Lista szczytów Korony Gór Polski wraz z nazwą pasma górskiego oraz wysokością.

Oficjalnym organizatorem inicjatywy związanej z Koroną Gór Polski jest Klub Zdobywców KGP, który prowadzi rejestr turystów zdobywających szczyty. Aby stać się pełnoprawnym Zdobywcą KGP i otrzymać pamiątkowy dyplom oraz odznakę i legitymację, należy:

• Zarejestrować się w Klubie Zdobywców KGP.
• Zdobyć wszystkie 28 szczytów i udokumentować swoje wejścia w specjalnej książeczce.
• Zgłosić swoje osiągnięcia do weryfikacji.
• Uczestniczyć w oficjalnym wręczeniu odznaki, które odbywa się na specjalnych spotkaniach organizowanych przez klub.

Do końca 2024 roku tytuł Zdobywcy Korony Gór Polski uzyskało ponad 8000 osób, jednak faktyczna liczba turystów, którzy zdobyli wszystkie szczyty, jest znacznie większa, ponieważ wielu z nich robi to niezależnie, nie rejestrując się w klubie. Niektórzy zdobyli Koronę kilkukrotnie – rekordziści mają na koncie ponad 20 pełnych przejść!
Więcej szczegółowych informacji o wymaganiach jakie trzeba spełnić, aby stać się członkiem Klubu Zdobywców KGP można znaleść na oficjalnej stronie Korony Gór Polski.

Z Koroną Gór Polski wiąże się wiele interesujących projektów i inicjatyw. Jednym z nich jest wizualizacja szczytów Korony Gór Polski w rozszerzonej rzeczywistości, stworzona przez studentów Wydziału Nauk Geograficznych i Geologicznych Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Dzięki wykorzystaniu oprogramowania dostępnego w telefonach komórkowych użytkownicy mogą samodzielnie wyświetlić przygotowane modele 3D poszczególnych szczytów. Aplikacja umożliwia nie tylko oglądanie terenu wokół wierzchołków, ale także poznanie nazw pobliskich miejscowości, sąsiednich gór oraz przebiegu szlaków turystycznych. Narzędzie to pozwala jeszcze przed wyprawą zobrazować trasę na szczyt, co ułatwia planowanie górskiej wędrówki. Więcej informacji na temat projektu można znaleźć na jego oficjalnej stronie.

Innym ciekawym przedsięwzięciem jest projekt "Setka w koronie - Pomiar i weryfikacja Korony Gór Polski", zrealizowany z okazji 100-lecia Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie. W jego ramach geodeci i studenci ponownie dokonali precyzyjnych pomiarów szczytów należących do Korony Gór Polski, a także najwyższych wzniesień według nowego podziału fizycznogeograficznego Polski. Przedsięwzięcie to nie tylko zweryfikowało dotychczasowe dane wysokościowe, ale również dostarczyło cennych informacji dla pasjonatów turystyki górskiej i naukowców zajmujących się geomorfologią.

Zdobywanie Korony Gór Polski to doskonały sposób na odkrywanie uroków polskich gór i przyrody. Każde z pasm ma swój unikalny charakter – od majestatycznych szczytów Tatr, przez dzikie i odludne Beskidy, aż po łagodne, ale pełne legend Góry Świętokrzyskie. Dla jednych Korona Gór Polski to sportowe wyzwanie, dla innych sposób na aktywny wypoczynek w pięknych okolicznościach przyrody.

Osoby, które zdobyły już wszystkie szczyty Korony Gór Polski może zainteresować projekt Nowej Korony Polskich Gór. Nowa lista zawiera 38 szczytów, które zostały wybrane opierając się na aktualnym podziale fizycznogeograficznym kraju oraz nowych pomiarach wysokościowych. Więcej informacji na temat Nowej Korony Polskich Gór można znaleść tutaj.