Nowa Korona Polskich Gór to zaktualizowana lista najwyższych szczytów pasm górskich w Polsce, stworzona w odpowiedzi na nieścisłości i kontrowersje związane z tradycyjną Koroną Gór Polski. W odróżnieniu od wcześniejszego zestawienia, Nowa Korona uwzględnia 38 szczytów, opierając się na aktualnym podziale fizycznogeograficznym kraju oraz nowych pomiarach wysokościowych. Pomysł Nowej Korony Gór Polski, przedstawiony został w przewodniku Krzysztofa Bzowskiego Nowa Korona Polskich Gór wydawnictwa Helion.
Powody powstania Nowej Korony Polskich Gór:
- Tradycyjna Korona Gór Polski zawiera szczyty, które nie zawsze były najwyższymi w swoich pasmach.
- Lista KGP powstała w latach 90. ubiegłego wieku i opierała się na ówczesnych danych wysokościowych, które od tego czasu zostały zweryfikowane.
- W 2018 roku naukowcy zaproponowali nowy podział fizycznogeograficzny Polski, który zmienił sposób klasyfikacji najwyższych wierzchołków.
- Wprowadzenie nowoczesnych technologii, takich jak precyzyjne mapy, urządzenia GPS oraz telefony z funkcją lokalizacji, ułatwiło dostęp do najwyższych szczytów, również tych poza znakowanymi szlakami.
- Poprzednia lista pomijała istotne mezoregiony górskie, np. Góry Sanocko-Turczańskie, które zostały uwzględnione w nowej koronie.
Poniżej na mapie zaznaczono lokalizację wszystkich szczytów Nowej Korony Polskich Gór wraz z ich wysokością i nazwą pasma górskiego.
Nowa Korona Polskich Gór obejmuje 38 szczytów. Spośród nich 22 szczyty należą do Karpat, 15 szczytów do Sudetów, a jeden do Gór Świętokrzyskich. Nowa lista uwzględnia także wzniesienia nowych mezoregionów, takich jak Pogórze Popradzkie czy Pogórze Przedtatrzańskie, które posiadają wyraźnie górski charakter. Kryterium uwzględnienia szczytu oprócz wysokości nad poziomem morza (powyżej 500 metrów), była również wysokość względem dolin (minimum 300 m). Zrezygnowano także z wymogu, aby na szczyt można się było dostać jedynie szlakiem turystycznym. Po części wynika to z tego, że współczesne technologie ułatwiają dotarcie do bardziej wymagających wierzchołków bez oznaczeń szlaku.
Na nowej liście znalazły się najwyższe szczyty mezoregionów zgodnych z aktualnym podziałem fizycznogeograficznym. Wśród nich znalazły się m.in.:
- Działy Orawskie – fragment regionu górskiego, który w Polsce obejmuje niewielką część, a geograficznie należy do Karpat.
- Pogórze Popradzkie i Pogórze Przedtatrzańskie – mimo nazwy „pogórza”, są to tereny o wyraźnie górskim charakterze.
- Góry Sanocko-Turczańskie – pominięte w Koronie Gór Polski, choć spełniające kryteria górskie.
Lista szczytów Nowej Korony Polskich Gór wraz z nazwą pasma oraz wysokością.
Góry Świętokrzyskie
613,31 m n.p.m.
Okole
Góry Kaczawskie
725 m n.p.m.
Bąków
Pasma Pewelsko-Krzeczowskie
766 m n.p.m.
Góry Bardzkie
766 m n.p.m.
Borowa
Góry Wałbrzyskie
853 m n.p.m.
Góry Opawskie
889 m n.p.m.
Ochodzita
Międzygórze Jabłonkowsko-Koniakowskie
895 m n.p.m.
Beskid Makowski
904 m n.p.m.
Jaworniki
Góry Sanocko-Turczańskie
909 m n.p.m.
Góry Stołowe
919 m n.p.m.
Wajdów Groń
Działy Orawskie
928 m n.p.m.
Góry Kamienne
934 m n.p.m.
Rudawy Janowickie
945 m n.p.m.
Kiełek
Pogórze Orawsko-Jordanowskie
960 m n.p.m.
Góry Bystrzyckie
985 m n.p.m.
Beskid Niski
997 m n.p.m.
Eliaszówka
Pogórze Popradzkie
1023 m n.p.m.
Dudasowski Wierch
Magura Spiska
1038 m n.p.m.
Góry Orlickie
1084 m n.p.m.
Góry Izerskie
1126 m n.p.m.
Beskid Wyspowy
1171 m n.p.m.
Magura Witowska
Pogórza Przedtatrzańskie
1232 m n.p.m.
Wielka Racza
Beskid Żywiecko-Kysucki
1236 m n.p.m.
Beskid Śląski
1257 m n.p.m.
Beskid Sądecki
1262 m n.p.m.
Bieszczady Zachodnie
1346 m n.p.m.
Masyw Śnieżnika
1425 m n.p.m.
Tatry Reglowe
1489 m n.p.m.
Beskid Żywiecko-Orawski
1725 m n.p.m.
Starorobociański Wierch
Tatry Zachodnie
2176 m n.p.m.
Tatry Wysokie
2499 m n.p.m.
Nowa Korona Polskich Gór to interesująca propozycja dla osób, które zdobyły już wszystkie szczyty Korony Gór Polski i poszukują nowego wyzwania oraz motywacji do dalszej eksploracji gór. Rozszerzona lista szczytów sprzyja popularyzacji mniej znanych regionów górskich w Polsce, a także stanowi doskonałe wyzwanie dla tych, którzy pragną odkrywać nowe, rzadziej uczęszczane szlaki i cieszyć się pięknem polskich gór.